รู้มั้ย? พืชก็อยากนอนนะ

เขียนบทความโดย RISC | 11 เดือนที่แล้ว

แก้ไขล่าสุด : 11 เดือนที่แล้ว

ไม่ว่าคนหรือสัตว์ต่างก็ต้องการนอนหลับพักผ่อน ยิ่งถ้าได้นอนหลับในที่มืดสนิทยิ่งทำให้เรานอนหลับได้สบาย แต่หากใครมาเปิดไฟในช่วงกำลังเคลิ้มๆ อยู่ เราก็คงจะหงุดหงิด อารมณ์เสีย และจะให้กลับไปข่มตาให้หลับอีกก็คงยาก​

รู้หรือไม่? ว่าเรื่องนี้ไม่ได้มีแค่คนกับสัตว์ แต่พืชเองก็รู้สึกแบบนั้นไม่ต่างจากเรา​

อย่างที่เรารู้กัน พืชจะสร้างอาการเองได้จากกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง (Photosynthesis) และเก็บสะสมไว้ในรูปของแป้ง ก่อนถูกนำไปสลายเป็นพลังงานในเวลากลางคืน จะเห็นได้ว่า พืชเองก็ต้องการเวลากลางคืน สำหรับการดื่มด่ำกับอาหารที่จัดเตรียมไว้เหมือนกัน​

เราอาจมองได้ว่า แสงคือพลังงานรูปแบบหนึ่งที่กระตุ้นให้พืชได้ทำงาน ถ้าได้รับพลังงานอยู่ตลอดเวลาโดยไม่มีเวลาพัก ก็คงเหมือนเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ถูกใช้ตลอดเวลา จนอุณหภูมิสูงขึ้นเรื่อยๆ แล้วก็พังไปในที่สุด​

จากงานวิจัยที่ทำการศึกษาใน Arabidopsis (Arabidopsis thaliana (L.) Heynh.) ซึ่งเป็นพืชในกลุ่มพืชดอก ใบเลี้ยงคู่ วงศ์ผักกาด (Brassicaceae) จะพบว่าสาร CONSTANS (CO) ซึ่งมีผลต่อการออกดอกจะถูกสร้างในช่วงเวลากลางคืนเท่านั้น ถ้ามีแสงสว่างมารบกวนเพียงเล็กน้อย Arabidopsis จะหยุดผลิตสาร CO ทันที ส่งผลให้ไม่สามารถออกดอกได้นั่นเอง​

ผลการวิจัยนี้ทำให้ทราบว่าแสงรบกวนเพียงเล็กน้อยในเวลากลางคืน ก็ส่งผลต่อการออกดอกของพืชเป็นอย่างมาก เสมือนว่าพืชกำลังหลับเคลิ้มๆ และหลั่งสารแห่งความสุขให้พร้อมออกดอก แต่พอมีแสงรบกวนเพียงเล็กน้อย พืชจะสะดุ้งตื่น และสารเหล่านี้ก็จะสลายไปทั้งหมด ทำให้พืชไม่สามารถออกดอกได้ตามปกติ​

ช่วงเวลากลางคืนอันยาวนานที่ไม่มีแสงใดรบกวนก็สำคัญสำหรับพืชเช่นกันไม่ต่างจากคนหรือสัตว์ เราจึงควรหันมาใส่ใจในเรื่องแสงนี้เพิ่มเติม เพื่อสร้างพื้นที่สีเขียวสำหรับความเป็นอยู่ที่ดีของพืชกัน​

เนื้อหาโดย คุณ ธีรเจต เอี่ยมพันธ์ นักศึกษาภาควิชาพฤกษศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และ คุณ ธนวัฒน์ จินจารักษ์ นักวิจัยอาวุโส ฝ่ายสิ่งแวดล้อม Urban Environmental & Biodiversity Engineer, RISC​

อ้างอิงข้อมูลจาก​
ดร.ศุภณัฐ ไพโรหกุล. Biology (ชีววิทยา). พิมพ์ครั้งที่ 1. (กรุงเทพมหานคร: บริษัท แอคทีฟ พริ้นท์ จำกัด, 2559). หน้า 76-77​
MANISHA MINNI. (2566). Phytochrome: Definition, Mechanism, Role, Functions. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://www.embibe.com/exams/phytochrome/​
Xiaojing Yang et al., 2009. Conformational differences between the Pfr and Pr states. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.0902178106​
Andrew. Unknown. Plant experiment (photosynthesis & respiration). สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://www.picotech.com/library/experiment/plant-measurements-during-day-and-night​
Karen J. Halliday et al, 2009. Integration of Light and Auxin Signaling. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2882117/​
QS Study. (2566). Types of Plants according to the Length of Day Light. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://qsstudy.com/types-plants-according-length-day-light/​
BBC. (2566). Photosynthesis and respiration in plants. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://www.bbc.co.uk/bitesize/topics/zvrrd2p/articles/zjqfsk7​
JU'S. (2566). CAM Pathway. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://byjus.com/neet/short-notes-of-biology-for-neet-cam-plants/#CAM%20Photosynthesis​
Sang Yeol Kim et al., 2008. Regulation of CONSTANS and FLOWERING LOCUS T Expression in Response to Changing Light Quality. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2566. จาก. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2528114/ ​
Russell Jones & team. The Molecular Life of Plant. p. 282​