ทำไมประเทศไทย...ฤดูไหนก็ร้อน?

เขียนบทความโดย RISC | 3 เดือนที่แล้ว

แก้ไขล่าสุด : 3 เดือนที่แล้ว

หลายคนอาจจะเคยได้ยินคำติดตลกที่ว่า ประเทศไทยเรานั้นมี 3 ฤดู ก็คือ ฤดูร้อน ฤดูร้อนมาก ฤดูร้อนมากๆๆๆ ซึ่งเอาจริงๆ แล้วมันคือความจริงที่เราเองก็คงไม่อยากให้เป็นเช่นนั้น​

อย่างที่เรารู้กัน อากาศบ้านเราแบ่งออกเป็นฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว แต่ทำไม...เราจึงรู้สึกถึงสภาพอากาศที่ร้อนอยู่ตลอด งั้นวันนี้เราลองมาหาคำตอบนี้กัน​

เรามักจะเจอคำว่า Feels Like Temperature ปรากฏอยู่เสมอเมื่อเช็กอุณหภูมิอากาศ ซึ่ง Feels Like Temperature หรืออุณหภูมิที่คนเรารู้สึกได้ในขณะนั้น (Perceived Temperature) มักเป็นตัวเลขที่มีค่าสูงกว่าอุณหภูมิอากาศที่ปรากฏบนเทอร์โมมิเตอร์ นั่นก็เพราะ Feels Like Temperature เป็นตัวเลขที่วิเคราะห์จากหลายปัจจัย ตั้งแต่ค่าอุณหภูมิอากาศ ค่าความชื้นสัมพัทธ์ ความเร็วลม และค่ารังสีดวงอาทิตย์​

เพื่อการตรวจสอบทฤษฎีข้างต้น RISC จึงจำลองผล เพื่อวิเคราะห์ความสอดคล้องของข้อมูลดังกล่าว​



ข้อมูลสภาพอากาศจากกรมอุตินิยมวิทยาในปี 2564 ได้ระบุว่า ในฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว มีอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ยอยู่ที่ 36 oC, 34 oC และ 33.5 oC ตามลำดับ ส่วนค่าความชื้นสัมพัทธ์และความเร็วลมจาก Foreca แหล่งข้อมูลด้านพยากรณ์อากาศที่แม่นยำระบุว่า ค่าความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยในฤดูร้อนอยู่ที่ 73.33%RH ฤดูฝนอยู่ที่ 76%RH และฤดูหนาวอยู่ที่ 69.5%RH ความเร็วลมเฉลี่ยในฤดูร้อนอยู่ที่ 6 km/hr ฤดูฝนอยู่ที่ 4 km/hr และฤดูหนาวอยู่ที่ 4.75 km/hr​

ส่วนค่ารังสีดวงอาทิตย์เมื่อใช้เครื่องมือ Simulation Software วิเคราะห์ เราจะพบตัวเลขความเข้มข้นของรังสีที่น่าสนใจว่า ภายในหนึ่งวันของฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาวเราได้รับรังสีดวงอาทิตย์เฉลี่ยสูงสุดอยู่ที่ 0.41 kWh/m2,  0.25 kWh/m2 และ 0.38 kWh/m2 ตามลำดับ ซึ่งสอดคล้องกับสภาพท้องฟ้าที่เกิดขึ้นในฤดูหนาวต่อเนื่องไปจนถึงฤดูร้อนที่มีลักษณะโปร่ง มีเมฆน้อย จึงทำให้รังสีจากดวงอาทิตย์ส่งมายังโลกได้โดยตรง ในขณะที่ฤดูฝนจะมีท้องฟ้าที่แปรปรวน มีเมฆมาก จึงสามารถช่วยบดบังรังสีจากดวงอาทิตย์ได้​

ซึ่งจากการวิเคราะห์ชุดข้อมูลร่วมกัน จึงพบว่า...​

• ฤดูร้อนมีค่าอุณหภูมิ ความเร็วลม ค่ารังสีดวงอาทิตย์สูงที่สุด และค่าอุณหภูมิที่คนเรารู้สึกได้ในขณะนั้นอยู่ที่ 42.7 oC ​
• ฤดูฝนมีค่าอุณหภูมิปานกลาง มีค่าความชื้นสัมพัทธ์สูงที่สุด และค่าอุณหภูมิที่คนเรารู้สึกได้ในขณะนั้นอยู่ที่ 41 oC​
• ฤดูหนาวมีค่าอุณหภูมิ ค่าความชื้นสัมพัทธ์ ความเร็วลม และค่ารังสีดวงอาทิตย์ต่ำที่สุด และค่าอุณหภูมิที่คนเรารู้สึกได้ในขณะนั้นอยู่ที่ 38.4 oC​

จะเห็นได้ว่าเรามักรู้สึกถึงอุณหภูมิอากาศที่สูงกว่าค่าที่ปรากฏบนเทอร์โมมิเตอร์ เนื่องจากมีปัจจัยด้านความชื้นสัมพัทธ์ ความเร็วลม และค่ารังสีดวงอาทิตย์มาเป็นส่วนประกอบ ทำให้ค่าอุณหภูมิที่คนเรารู้สึกได้ในขณะนั้น (Perceived Temperature) มีตัวเลขที่สูงขึ้น​

​ในฤดูร้อน แม้มีค่าอุณหภูมิอากาศและรังสีดวงอาทิตย์ที่สูง การมีลมพัด แม้ไม่สามารถลดอุณหภูมิลงได้จนอยู่ในช่วงสภาวะน่าสบาย แต่ยังช่วยให้เรารู้สึกถึงอุณหภูมิที่ลดลงได้ และหากอยู่ในสภาพแวดล้อมอยู่ในช่วงอุณหภูมิอากาศระหว่าง 22-29 oC หรือต่ำกว่าการมีความเร็วลมเพิ่มขึ้น 1 กิโลเมตรต่อชั่วโมง (km/hr) เราจะรู้สึกเสมือนเย็นลง 0.4 °C นอกจากนี้ การมีค่าความชื้นสัมพัทธ์ที่สูงกว่าเขตสบาย 20-75% ของฤดูฝน ก็มีส่วนที่ทำให้เรารู้สึกยิ่งร้อนและไม่สบายตัวเช่นกัน เนื่องจากค่าความชื้นสัมพัทธ์ที่ยิ่งสูง จะยิ่งทำให้รู้สึกร้อนอบอ้าว เพราะอัตราการระเหยของเหงื่อจากร่างกายลดลงนั่นเอง​

การใช้ Simulation Software เป็นตัวช่วยในการวิเคราะห์ ทำให้เราสามารถคาดคะเนผลลัพธ์ที่ยังไม่เกิดขึ้นได้อย่างชัดเจนและแม่นยำ ซึ่งผลจากการ Simulation รังสีดวงอาทิตย์ยังสามารถนำไปใช้ต่อยอดในการออกแบบ หรือการวางทิศทางของอาคารที่ส่งผลต่อภาวะน่าสบายตลอดปีในทุกฤดูกาลได้อีกด้วย​

ปัจจุบัน RISC มีทีมผู้เชี่ยวชาญที่สามารถวิเคราะห์ข้อมูลด้านเส้นทางโคจรของดวงอาทิตย์ (Sun Path) โดยใช้ BIM (Building Information Modeling) Simulation Software สร้างแบบจำลองเสมือนของอาคาร ศึกษาความเข้มข้นของรังสีแสงอาทิตย์ที่ตกกระทบมายังพื้นผิว และแสดงผลลัพธ์ที่ถูกต้องแม่นยำ บนพื้นฐานข้อมูลสภาพอากาศของประเทศไทย หากท่านใดสนใจสามารถติดต่อเข้ามาสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ RISC ศูนย์วิจัยและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน ผ่านทาง Inbox RISC Well-Being Facebook หรือ RISC LINE Official : risc_center ​

เนื้อหาโดย คุณ ปาณิสรา สุจริตกุล สถาปนิกวิจัย Well-Being Research Integration, RISC​

อ้างอิงข้อมูลจาก​
ค่าอุณหภูมิอากาศ https://weather-and-climate.com/Bangkok-January-averages​

สภาพท้องฟ้า http://164.115.28.46/thaiexen/search_detail/result/8374​

ค่าความชื้นสัมพัทธ์และความเร็วลม https://weather-and-climate.com/Bangkok​

ค่าอุณหภูมิที่คนเรารู้สึกได้ในขณะนั้น (Perceived Temperature) https://planetcalc.com/2089/​

ลดแอร์ เปิดพัดลม ช่วยลดค่าไฟ (ความเร็วลมทำให้เรารู้สึกเย็น) https://risc.in.th/knowledge/electric-fan-saves-more-energy#:~:text=%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B9%87%E0%B8%99,C%20%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%96%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%A1

ทำไมถึงรู้สึกร้อนกว่าอุณหภูมิที่วัดได้? (ความชื้นสัมพัทธ์ทำให้เรารู้สึกร้อน) https://mgronline.com/science/detail/9630000049979#:~:text=%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8,%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%86%20%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%87