การประเมินพื้นที่ด้วย GIS ส่งเสริมสุขภาวะที่ดี

เขียนบทความโดย RISC | 2 สัปดาห์ที่แล้ว

แก้ไขล่าสุด : 2 สัปดาห์ที่แล้ว

รายงานขององค์การสหประชาชาติ พบว่าปัจจุบันประชากรมากกว่า 58% ของประชากรโลกอาศัยอยู่ในพื้นที่เมือง และคาดว่าในปี 2050 จะมีประชากรเพิ่มมากขึ้นเป็น 68% จากรายงานจะเห็นว่า “การขยายตัวของความเป็นเมือง” กำลังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง​

"การขยายตัวของความเป็นเมือง" เป็นปรากฏการณ์ที่เมือง หรือนครขนาดใหญ่ขยายตัวออกไป ทั้งในเชิงสถิติของจำนวนประชากรที่เพิ่มมากขึ้น และขอบเขตพื้นที่แผ่ขยายออกไป​

หากมองในมุมของการเติบโตของเมือง หลายคนคงคิดว่าเป็นเรื่องที่ดี แต่...จริงๆ แล้วมีอะไรมากกว่านั้น​

จำนวนประชากรที่เพิ่มมากขึ้นส่งผลต่อกระบวนการ "การกลายเป็นเมือง" (Urbanization) ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่หากขาดการวางผังเมืองอย่างมีประสิทธิภาพ ผู้อาศัยในเมืองก็จะได้รับผลกระทบโดยตรงในการดำเนินชีวิตที่ไม่เอื้อต่อการมีสุขภาวะดี (Well-Being) ในมิติต่างๆ ทั้งด้านสุขภาพ ด้านสภาพแวดล้อม และด้านสังคม​

เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (Geo-informatics technology) จึงถูกนำมาใช้ เพื่อเข้าถึงข้อมูลเชิงพื้นที่ได้อย่างถูกต้องและแม่นยำ การนำข้อมูลมารวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่อย่างเป็นระบบ จะช่วยในการประเมินพื้นที่ ประกอบการวางแผน และการตัดสินใจในระดับเมือง ส่งเสริมการมีสุขภาวะที่ดี (Well-Being) อย่างเช่น...​

• ด้านสุขภาพ: ประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์การเข้าถึงการบริการทางการแพทย์ และการกระจายเชิงพื้นที่ของการบริการตอบสนองความต้องการของประชากรที่ครอบคลุม
• ด้านสภาพแวดล้อม: ประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์การเข้าถึงพื้นที่สีเขียว เช่น ช่วยให้ผู้อยู่อาศัยภายในเมืองรู้สึกผ่อนคลาย สนับสนุนให้ออกกำลังกาย ลดอัตราความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรคต่างๆ หรือการประเมินความเสี่ยงจากภัยพิบัติต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งในด้านสุขภาพกายและสุขภาพใจ การมีคุณภาพชีวิตที่ดี และความมั่นคงทางการเงิน รวมไปถึงการประยุกต์ใช้ภาพถ่ายดาวเทียมในการตรวจสอบมลภาวะทางอากาศที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ​
• ด้านสังคม: ประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงอาชญากรรม เช่น การช่วยวางแผน ลดความเสี่ยง สร้างความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สินให้คนในเมือง​

นอกจากนี้ เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ ยังเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยในการติดตามการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่จากข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม ที่สามารถนำมาใช้ประเมินแนวโน้มการขยายตัวของเมืองได้ ช่วยในการวางผังเมืองและโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับการขยายตัวของเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้เมืองเป็นพื้นที่ที่ส่งเสริมสุขภาวะให้กับคนทุกกลุ่ม​

เนื้อหาโดย คุณ ศิรพัชร มั่งคั่ง ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS), RISC​

อ้างอิงข้อมูลจาก​

https://ourworldindata.org/grapher/share-of-population-urban?time=latest#sources-and-processing​
https://unhabitat.org/programme/sustainable-development-goals-cities​
https://population.un.org/wup/assets/WUP2018-Report.pdf​
https://www.bot.or.th/th/research-and-publications/articles-and-publications/articles/regional-articles/reg-article-2023-10-09.html​
https://www.okmd.or.th/okmd-opportunity/urbanization/256/​
https://www.sdgmove.com/2021/01/25/sdg-updates-good-health-and-well-being/​
https://www.sdgmove.com/2023/02/23/disparities-in-thailand-healthcare-services/​
https://www.gistda.or.th/news_view.php?n_id=5935&lang=TH ​
https://www.gistda.or.th/news_view.php?n_id=7964&lang=TH​
https://www.gistda.or.th/news_view.php?n_id=2450&lang=TH