จัดพื้นที่และเลือกวัสดุอย่างไร? ให้เหมาะกับสัตว์เลี้ยงของเรา

เขียนบทความโดย RISC | 2 ปีที่แล้ว

แก้ไขล่าสุด : 2 ปีที่แล้ว

จากคราวที่แล้วเราพูดถึงการออกแบบเพื่อความสบายของสัตว์เลี้ยง หรือ Pet Comfort กันไปแล้ว (https://bit.ly/3tmllZ9) สำหรับบทความนี้ เราจะมาดูหลักเกณฑ์การออกแบบในเรื่องของการจัดการพื้นที่ใช้สอยอย่างลงตัวมีคุณภาพ และการเลือกวัสดุที่เหมาะสมต่อการอยู่ร่วมกับสัตว์เลี้ยงกัน

จริงๆ แล้วสัตว์เลี้ยงก็มีความต้องการพื้นฐานที่ไม่ต่างจากเรา การจัดพื้นที่ให้ทำกิจกรรมและออกกำลังกาย จะช่วยเพิ่มความแข็งแรงและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน แถมยังช่วยให้สัตว์เลี้ยงได้ปล่อยพลังและลดความเครียดได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะสุนัข ซึ่งเป็นสัตว์ที่ต้องการพื้นที่มากพอสมควร แต่ถ้าบ้านไหนไม่สามารถจัดสรรพื้นที่สำหรับพวกเค้าได้ ก็ควรหาเวลาพาออกไปวิ่งเล่นหรือมีกิจกรรมภายนอกบ้าน เพื่อให้ได้สัมผัสบรรยากาศและธรรมชาติภายนอกบ้านอย่างสม่ำเสมอ

นอกจากการจัดสรรพื้นที่แล้ว การแบ่งโซนพื้นที่ใช้สอยระหว่างสัตว์เลี้ยงและตัวเราเองก็เป็นสิ่งที่สำคัญ นั่นก็เพื่อความสะอาดและสุขลักษณะที่ดี อย่างเช่น ห้องนั่งเล่น เราสามารถจัดพื้นที่ให้เราสามารถอยู่ร่วมกับสัตว์เลี้ยงได้ ขณะที่ห้องครัวและห้องนอน เราควรจำกัดพื้นที่ไม่ควรให้สัตว์เลี้ยงเข้าถึงได้ ซึ่งอาจใช้วิธีกั้นพื้นที่ตามช่วงเวลาที่ต้องการ เช่น กั้นด้วยประตู รั้ว หรือฉากกั้น ที่สามารถปรับเปลี่ยนการใช้สอยได้ตามสะดวก

กรณีที่มีการพาสัตว์เลี้ยงไปวิ่งเล่นหรือมีกิจกรรมภายนอกบ้าน ก่อนจะพาสัตว์เลี้ยงเข้าสู่พื้นที่ภายในบ้าน เราควรมีพื้นที่พักรอที่สามารถทำความสะอาดเบื้องต้นก่อนได้ เช่น ดักฝุ่น เช็ดเท้า หรือฆ่าเชื้อโรค ซึ่งพื้นที่นี้ควรทำความสะอาดได้ง่าย เพราะเราไม่สามารถรู้ได้เลยว่า พื้นที่ภายนอกบ้านนั้นมีเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมปะปนอยู่มากน้อยแค่ไหน อาจมีฝุ่น เห็บ หมัด หรือปรสิตที่อาศัยตามสวนหรือตามที่ต่างๆ ติดมากับสัตว์เลี้ยง และอาจติดต่อไปยังสัตว์เลี้ยงตัวอื่นหรืออาจนำพามาสู่คนในที่สุด

ปิดท้ายที่การเลือกวัสดุที่เหมาะสมกับสัตว์เลี้ยง โดยวัสดุพื้นผิวควรทำความสะอาดได้ง่าย ไม่กักฝุ่น ไม่เก็บขน ไม่ดูดซึมน้ำและสิ่งสกปรกต่างๆ รวมทั้งยังต้องคำนึงถึงความปลอดภัย อย่างเช่น พื้นต้องไม่ลื่น เพราะสัตว์เลี้ยงจะเดินไม่สะดวก และส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของสัตว์เลี้ยง เป็นการกระตุ้นให้เกิดอาการเสื่อมสภาพของร่างกายเร็วขึ้น โดยเฉพาะสายพันธุ์ที่มีโอกาสเสี่ยงต่อโรคข้อสะโพกเสื่อม (Hip dysplasia) หรือสัตว์ที่มีน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์มาตรฐาน

สำหรับแนวทางการเลือกวัสดุเพื่อความปลอดภัย เราสามารถเลือกได้ตามแนวทางนี้

วัสดุผนัง ​
• เลือกใช้สีและสารเคลือบผิวผนังที่สามารถทำความสะอาดได้ง่าย หรือทำความสะอาดตัวเองได้ (Self-Cleaning)​
• ออกแบบผนังลบมุมมน เพื่อลดอันตรายและการบาดเจ็บจากการกระแทก​

วัสดุพื้น ​
• เลือกใช้วัสดุผิวพื้นที่สามารถทำความสะอาดได้ง่าย ไม่ดูดซึมน้ำ และมีรอยต่อวัสดุน้อย เพื่อลดการสะสมสิ่งสกปรกที่ผิวพื้นและบริเวณรอยต่อระหว่างแผ่นพื้น​
• เลือกใช้วัสดุผิวพื้นที่มีค่าการกันลื่น ระดับ R9 เป็นอย่างน้อย ที่ผ่านการทดสอบตามมาตรฐาน DIN51130 หรือมาตรฐานอื่นเทียบเท่า เพื่อความปลอดภัยและเพื่อความเป็นมิตรต่อพฤติกรรมการเดินของสัตว์เลี้ยง​
• เลือกใช้วัสดุผิวพื้นที่มีความทนทาน ทนต่อรอยขีดข่วนได้สูง มีค่าความทนทานของผิวหน้าระดับ AC5 (Abrasion Classification) เป็นอย่างน้อย ที่ผ่านการทดสอบตามมาตรฐาน EN13329 หรือมาตรฐานอื่นเทียบเท่า​

วัสดุตกแต่ง ​
• เลือกใช้วัสดุบุผิวเฟอร์นิเจอร์และผ้าม่านที่มีความทนทาน สามารถทนต่อรอยขีดข่วน หรือลดความเสียหายได้​
• เลือกใช้วัสดุบุผิวเฟอร์นิเจอร์และผ้าม่านที่ดูดซับน้ำน้อย หรือมีการเคลือบผิวป้องกันการสะสมสิ่งสกปรกและเชื้อโรค สามารถทำความสะอาด หรือเปลี่ยนได้​
• เลือกใช้วัสดุบุผิวเฟอร์นิเจอร์และผ้าม่านที่ไม่กักเก็บฝุ่นและขนสัตว์​
• หลีกเลี่ยงการติดตั้งระบบไฟฟ้าแสงสว่างและไฟฟ้ากำลัง บริเวณพื้นที่กิจกรรมของสัตว์เลี้ยง เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุต่อชีวิตและทรัพย์สิน​
• หลีกเลี่ยงการออกแบบวัสดุตกแต่งอาคารที่เป็นห่วงหรือราวแขวนเพดาน เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุจากการปีนป่ายห้อยโหนของสัตว์เลี้ยง​

ราวกันตก ​
ราวกันตกควรเป็นรูปแบบทึบหรือตะแกรงที่มีระยะห่างค่อนข้างถี่ หากเป็นราวกันตกแบบซี่ลูกกรงต้องเป็นแนวตั้ง ไม่มีจุดที่ทำให้ปีนป่ายได้ และมีระยะห่างช่องว่างซี่ลูกกรง และช่องว่างของราวกันตก ไม่เกิน 5 เซนติเมตร

บันได ​
ลูกตั้งและลูกนอนบันไดควรเป็นรูปแบบทึบ เพื่อป้องกันการพลัดตกหรืออวัยวะส่วนใดส่วนหนึ่งติดอยู่ระหว่างร่องวัสดุ หากเป็นบันไดแบบโปร่ง ควรมีช่องว่างของส่วนประกอบบันไดไม่เกิน 5 เซนติเมตร

จากบทความทั้งหมดนี้ เป็นเพียงแนวทางพื้นฐานและตัวอย่างของการออกแบบ ซึ่งสัตว์เลี้ยงของแต่ละบ้านอาจมีความต้องการหรือความเสี่ยงที่ควรระวังแตกต่างกันออกไป แต่เราสามารถนำหลักการต่างๆ เหล่านี้ไปปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ได้​

สำหรับคนที่สนใจเรื่องนี้ สามารถติดตามดูย้อนหลังได้ที่ “RISC Talk Vol.4/2021: How to Design Well-Being for All Life" https://fb.watch/dDJFrXttE0/​

เนื้อหาโดย คุณ สริธร อมรจารุชิต ผู้ช่วยผู้อำนวยการ RISC​