ใกล้ชิดธรรมชาติ...ทำไมถึงรู้สึกดี?

เขียนบทความโดย RISC | 4 ปีที่แล้ว

แก้ไขล่าสุด : 2 ปีที่แล้ว

สังเกตกันหรือไม่? คนเราสมัยนี้อยากจะใกล้ชิดธรรมชาติกันมากขึ้น!!! ไม่ว่าจะเป็นบ้านที่เน้นพื้นที่สวนเป็นจุดขาย หรือวางแผนพักผ่อนวันหยุดก็มักเลือก “...ไปทะเล ...ไปภูเขา ...หรือน้ำตก” เคยสงสัยหรือตั้งคำถามกับตัวเองบ้างหรือไม่ว่า “ทำไมเราถึงอยากไปสัมผัสหรือใกล้ชิดธรรมชาติกันนัก” บางคนอาจจะตอบว่า อยู่กับธรรมชาติแล้ว...”รู้สึกสบายดี” หรือ “ผ่อนคลายดี” หรือ “เหมือนไปชาร์ตพลัง”

ใช่!!! เราทุกคนรู้สึกอย่างนั้นจริงๆ แต่ทำไมถึงรู้สึกแบบนั้นได้?

บทความนี้นี้ เราจะขอเล่าที่มาของ “ความรู้สึกดี-สบาย-ผ่อนคลาย” จากการใกล้ชิดธรรมชาติว่าทำให้เรารู้สึกจริงหรือไม่? เพราะอะไร?

เรามาทำความเข้าใจก่อนว่า “ความรู้สึกสบาย” ของเรานั้น จริงๆเกิดมาจาก “ประสาทการรับรู้ด้านต่างๆ” ของเรา ไม่ว่าจะเป็นตา หู จมูก และผิวกายของเรานั่นเอง ซึ่งในธรรมชาตินั้นมีสิ่งซ่อนเร้น ได้แก่ แสง สี เสียง กลิ่น อุณหภูมิ ที่ทำให้ประสาทสัมผัสของเรารับรู้อย่างเหมาะสม ทำปฎิกิริยากับระบบประสาทต่างๆ ของร่างกายเราโดยอัตโนมัติ และส่งต่อไปยังสมอง จนเกิด “ความรับรู้เชิงบวก” (Positive Perception) หรือที่เราเรียกว่า “รู้สึกดี” แบบไม่รู้ตัวในรูปแบบต่างๆ ดังนี้

สีสร้างความผ่อนคลาย ธรรมชาติส่วนใหญ่มีสัดส่วนของสีเขียวจากต้นไม้ใบหญ้า สีฟ้าจากท้องน้ำ ท้องทะเล หรือสีครามจากท้องฟ้า ซึ่งสีเหล่านี้มีผลต่อระบบประสาทตาเชิงบวก ทำให้กล้ามเนื้อตาผ่อนคลาย หน่วงความล้าของดวงตาให้ช้าลง และมากไปกว่านั้น แต่ละสีมีความยาวคลื่นและความถี่ต่างกัน ส่งผลต่อสมอง ความรู้สึก จิตใจ ฮอร์โมน และอารมณ์ต่างกัน ทำให้มีผลต่อระบบภายในร่างกาย เช่น สีเขียว ทำให้คลายเครียด ลดความดันเลือด ช่วยระงับความรู้สึกตื่นเต้นได้ดี สร้างสมดุลของจิตใจ และลดอาการหงุดหงิด นอกจากนั้น สีที่สว่างและโทนอบอุ่นจะกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติ ทำให้เพิ่มความดันโลหิต ชีพจร และอุณหภูมิร่างกายอีกด้วย (อ้างอิง: Faber,B.,1950)

แสงปรับฮอร์โมน แสงสว่างตามธรรมชาติมีความยาวคลื่นของแสงสีน้ำเงิน (Blue Wave) ในช่วงคลื่น 447-484 nm ซึ่งแสงในช่วงนี้มีผลต่อระบบประสาทตาเชิงบวกส่งต่อไปยังสมอง ช่วยกระตุ้นการผลิตสารเคมีของสมองรักษาความผิดปกติทางอารมณ์ตามฤดูกาล ลดอาการซึมเศร้า ลดอาการเครียด ด้วยเหตุนี้การที่เราได้มองเห็นแสงธรรมชาติบ้างจะช่วยส่งผลดีต่ออารมณ์โดยตรง คนที่ทำงานหนัก เคร่งเครียดจากการทำงาน และผู้สูงอายุที่มีอาการซึมเศร้าจากฮอร์โมนไม่สมดุล  จึงต้องการผ่อนคลายในบรรยากาศที่มีความเป็นธรรมชาติ ซึ่งจะทำให้ระบบประสาทของร่างกายได้รับ Blue Wave จากแสงธรรมชาติและอากาศที่ดีไปพร้อมกัน ทำให้รู้สึกสดชื่น สบาย ผ่อนคลาย (อ้างอิง: ภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู คณะแพทยศาสตร์ ม.เชียงใหม่)

เสียงสร้างสมาธิและใจสงบ เสียงในธรรมชาติ การได้ยินเสียงซ้ำๆ ของใบไม้ น้ำพุ น้ำตก เป็นเสียงที่มีผลต่อระบบประสาทการได้ยินเชิงบวก ส่งผลต่อการปรับคลื่นสมองให้อยู่ในช่วงคลื่นอัลฟ่า (Alpha brainwave) มีความถี่ประมาณ 7-14 รอบต่อวินาที (Hz) ซึ่งเป็นความถี่ของคลื่นสมองจะเกิดได้เมื่อร่างกายผ่อนคลาย ก่อนหลับหรือหลับใหม่ๆ เวลาอ่านหนังสือ หรือการเข้าสมาธิ  คลื่นสมองนี้จะทำให้จิตใจสงบ เยือกเย็น สุขุม มีอารมณ์ดี เบิกบาน ความคิดสร้างสรรค์สูง สมาธิสูง มีความจำดี และมีพลังความคิดด้านบวกสูง มองโลกในแง่ดี (อ้างอิง: สำนักหอสมุดและศูนย์สารสนเทศวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี) 

อุณหภูมิรอบตัวสร้างสุขภาพที่ดี สภาวะน่าสบายของคนเรา มีอุณหภูมิโดยรอบร่างกายอยู่ที่ช่วง 22-29OC และความชื้นสัมพัทธ์ 20-75% การทำให้รู้สึกสบายนั้น ต้องมีอุณหภูมิอากาศไม่สูงกว่าอุณหภูมิผิวของร่างกาย คือ 32OC เพื่อสามารถเกิดการระบายความร้อนสู่สภาพแวดล้อมได้ เป็นแนวทางการสร้างความสบายให้กับมนุษย์ และลดความแปรปรวนของอุณหภูมิโดยรอบร่างกาย เพื่อลดการปรับอุณหภูมิของร่างกาย อันเป็นสาเหตุหลักของความเจ็บป่วย ด้วยเหตุนี้ ธรรมชาติที่เรามักจะไป เช่น ป่า มักจะมีความชื้นจากดิน ร่มเงาต้นไม้ ทำให้อุณหภูมิโดยรอบเกือบอยู่ในช่วง “สภาวะน่าสบาย” ทำให้ร่างกายรู้สึกสบาย และไม่อ่อนเพลียจากการปรับอุณหภูมิไปมาของร่างกาย ทำให้เรารู้สึกเหมือนไปเติมพลังนั่นเอง

ที่กล่าวมานี้เป็นบางส่วนที่ซ่อนอยู่ในธรรมชาติ เป็นที่มาของ “ความรู้สึกดี” องค์ประกอบต่างๆ ในธรรมชาติรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสจนเกิดปฎิกิริยากับระบบประสาทต่างๆ ภายใน ส่งผลดีต่อสมองและระบบต่างๆของร่างกาย สร้างความสบาย ผ่อนคลาย นอกจากการการพาตัวเองไปหาธรรมชาติแล้ว เรายังสามารถนำความเข้าใจนี้ไปใช้ในการควบคุม กำหนด หรือคัดเลือกสิ่งที่อยู่รอบตัวของเราให้กระตุ้นประสาทการรับรู้ด้านต่างๆ อย่างเหมาะสม  เพื่อสร้างการรับรู้เชิงบวก ทำให้เรารู้สึกดีและมีความสุขได้จากการสร้างของเราเอง

ดร.สฤกกา พงษ์สุวรรณ (Dr.Sarigga Pongsuwan)

ฝ่ายวิจัยและพัฒนา

บริษัท แมกโนเลีย ควอลิตี้ ดีเวล็อปเม้นต์คอร์ปอเรชั่น จำกัด  (กลุ่มบริษัท ดีที)