สนามออกกำลังกายผู้สูงอายุ ไม่ใช่แค่เล่นสนุก แต่ยังเพิ่มความแข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจ
เขียนบทความโดย RISC | 1 วันที่แล้ว
แก้ไขล่าสุด : 1 วันที่แล้ว
เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายก็ไม่แข็งแรงเหมือนเดิม การเคลื่อนไหวเล็กน้อยในแต่ละวันอาจส่งผลต่อร่างกายได้
แท้จริงแล้ว “การออกกำลังกาย” ที่เหมาะสม คือกุญแจสำคัญที่ช่วยให้ผู้สูงวัยยังคงเคลื่อนไหวได้อย่างมั่นใจ ปลอดภัย และมีอิสระในชีวิตประจำวัน
RISC ขอแบ่งปันงานวิจัย "สนามออกกำลังกายผู้สูงวัย" ช่วยลดการหกล้มที่เห็นผลชัดเจนผ่านงานวิจัย และได้นำสนามออกกำลังกายรุ่นที่ผ่านงานวิจัยนั้นมาติดตั้งจริงในโครงการของ The Forestias และ The Aspen Tree
สนามออกกำลังกายกลางแจ้งสำหรับผู้สูงวัยจึงจำเป็นอย่างมากเพื่อตอบโจทย์ในเรื่องนี้ ซึ่งสนามออกกำลังกายกลางแจ้งสำหรับผู้สูงวัยต้องออกแบบมาเพื่อส่งเสริมกิจกรรมทางกาย (Physical Activity) อย่างรอบด้านทั้ง 4 รูปแบบ...
◾️ การเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Strength Exercises) เป็นการออกกำลังกายที่ให้แรงต้านต่อมัดกล้ามเนื้อโดยอาศัยน้ำหนักตัว ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อช่วงล่างและช่วงบน ซึ่งสำคัญต่อการลุก เดิน หรือยืน
◾️ การฝึกการทรงตัวและป้องกันการหกล้ม (Balance Exercises) เป็นการฝึกการทรงตัว ควบคุมร่างกายให้มีความสมดุลทั้งในขณะอยู่กับที่หรือเคลื่อนไหว โดยมีอุปกรณ์ที่ท้าทายการทรงตัว เช่น แผ่นสั่น แท่นก้าว เดินบนพื้นต่างระดับ หรือราวจับเดินทรงตัว ช่วยให้ผู้สูงวัยฝึกควบคุมการเคลื่อนไหวและลดความเสี่ยงต่อการหกล้ม
◾️ การประสานการเคลื่อนไหวและการทำงานของร่างกาย (Coordination & Function Exercises) เป็นการพัฒนาความสามารถในการประสานงานระหว่างมือ ตา เท้า และส่งเสริมการเคลื่อนไหวที่ใกล้เคียงกับชีวิตประจำวัน เช่น การเดิน การหันตัว การลุกยืน ให้มีความสามารถในการเคลื่อนไหวที่ดี เป็นจังหวะขั้นตอน และลำดับอย่างสัมพันธ์กัน เพื่อลดความเสี่ยงต่อการหกล้ม
◾️ การส่งเสริมการเคลื่อนไหวและความยืดหยุ่น (Movement & Flexibility Exercises) เป็นการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ การเคลื่อนไหวของข้อต่อ ช่วยให้ร่างกายมีอิสระในการเคลื่อนไหวมากขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อและข้อต่อแข็งแรง เพื่อส่งเสริมท่าทางและการเคลื่อนไหวที่ราบรื่น ให้เคลื่อนไหวได้อย่างมั่นใจขึ้นในชีวิตประจำวัน
Dr. Pazit Levinger ผู้เชี่ยวชาญด้านการส่งเสริมการออกกำลังกายและการป้องกันการหกล้มในผู้สูงวัย และนักวิจัยอาวุโสที่ National Ageing Research Institute (NARI) ประเทศออสเตรเลีย ได้พัฒนาและวิจัย Seniors Exercise Park หรือ "สนามออกกำลังกายผู้สูงวัย" เพื่อส่งเสริมการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน ลดความเสี่ยงต่อการหกล้ม รวมทั้งเสริมสร้างสุขภาวะทั้งกายและใจ ผ่านโครงการ ENJOY Project (Exercise intervention outdoor project in the community)
ซึ่งจากผลงานวิจัยพบว่า Seniors Exercise Park สามารถ...
◾️ ลดความเสี่ยงในการหกล้ม (จำนวนผู้หกล้มและความถี่การหกล้ม) ของผู้สูงวัยได้อย่างมีนัยสำคัญ เมื่อออกกำลังกายผ่านโปรแกรม 12 สัปดาห์ และติดตามผลรวม 12 เดือน โดยสัดส่วนการหกล้ม (อย่างน้อย 1 ครั้ง) ภายใน 12 เดือน จากเดิม 51.8% เหลือ 31.4% และจำนวนการหกล้มของอาสาสมัครทั้งหมด จากเดิม 42 ครั้ง เหลือเพียง 29 ครั้ง
◾️ เสริมสร้างความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ รวมทั้งการทรงตัวของผู้สูงวัย เมื่อออกกำลังกายผ่านโปรแกรม 18 สัปดาห์ พบว่าสามารถเพิ่มความสามารถในการทรงตัว เมื่อยืนด้วยขาข้างเดียว ความแข็งแรงของหัวเข่า ระยะทางเมื่อเดินในเวลา 2 นาที และลุกขึ้นนั่งได้เร็วขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ทำให้ลดความเสี่ยงต่อการหกล้มในผู้สูงวัย และมีความปลอดภัยขณะฝึก
◾️ ผู้สูงวัยที่มีภาวะสมองเสื่อมใน Residential Care สามารถใช้ได้ เมื่อออกกำลังกายผ่านโปรแกรม 12 สัปดาห์ สามารถเดินได้ระยะทางมากขึ้น และเดินด้วยความเร็วที่เพิ่มขึ้น โดยไม่เกิดการหกล้ม นอกจากนี้ทำให้ผู้สูงอายุมีความเพลินเพลิน สนุก และอารมณ์ดีขึ้นตลอดการฝึก ทั้งยังลดภาวะโดดเดี่ยวทางสังคม (Social Isolation) ได้เป็นอย่างมาก
จากผลงานวิจัย เราจะเห็นผลกระทบเชิงบวกอย่างชัดเจนทั้งด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัย ทำให้มีการปรับปรุงสวนสาธารณะ Senior Exercise Park จำนวน 24 แห่ง (ปี 2022) หลายแห่งรัฐ Melbourne และ Victoria ประเทศออสเตรเลีย ให้กลายเป็นพื้นที่กลางแจ้งที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัย และยังมีการใช้โปรแกรมการออกกำลังกาย Senior Exercise Park นี้ เพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงวัยได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมทางกาย เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ความสามารถในการเคลื่อนไหวและการทรงตัว เพื่อลดความเสี่ยงต่อการหกล้ม นอกจากนี้ ยังช่วยเพิ่มกิจกรรมทางสังคม ให้ผู้สูงวัยสามารถออกกำลังกายเป็นกลุ่ม เกิดการพบปะ พูดคุย และสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น ทำให้ช่วยลดความโดดเดี่ยวและอยากออกจากบ้านไปทำกิจกรรมอื่นๆ มากขึ้น รวมทั้งส่งเสริมให้ผู้สูงวัยมีแรงจูงใจในการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง
เช่นเดียวกับที่ The Forestias by MQDC ที่ให้ความสำคัญ และใส่ใจกับเรื่องนี้เป็นอย่างมาก จึงได้นำงานวิจัยมาพัฒนา และติดตั้งสนามออกกำลังกายสำหรับผู้สูงวัยไว้ถึง 2 จุด ทั้งบริเวณส่วนกลาง Happy Lawn และในโครงการ The Aspen Tree เพื่อให้ผู้สูงวัยได้ออกกำลังกาย และใช้เวลาทำกิจกรรมทางสังคมมากขึ้น
เนื้อหาโดย คุณ สุพรรณภางค์ รักษาวงค์ นักวิจัยวัสดุ Sustainable Building Material
อ้างอิงข้อมูลจาก
Pazit Levinger and etc, 2020. Guidance about age-friendly outdoor exercise equipment and associated strategies to maximise usability for older people. Health Promot J Austral. 2021;32:475–482.
Pazit Levinger et al. The Effect of the ENJOY Seniors Exercise Park Physical Activity Program on Falls in Older People in the Community: A Prospective Pre-Post Study Design. The journal of nutrition, health & aging, (2022) 26: 217–221
Pazit Levinger et al. Outdoor physical activity for older people-the senior exercise park: Current research, challenges and future directions. Health promotion journal of Australia, (2018) 1-7.
Levinger et al. Exercise interveNtion outdoor proJect in the cOmmunitY - results from the ENJOY program for independence in dementia: a feasibility pilot randomised controlled trial. BMC Geriatr. 2023 Jul 12;23(1):426.