ความเสื่อมของสมอง...ชะลอได้
เขียนบทความโดย RISC | 4 ปีที่แล้ว
แก้ไขล่าสุด : 2 ปีที่แล้ว
การเสื่อมของสมอง หรือ Cognitive Decline เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นกับเราทุกคนครับ จะช้าจะเร็วแต่ละคนไม่เท่ากัน ซึ่งเจ้าความเครียดนี่แหล่ะ มีส่วนอย่างมากกับเรื่องนี้
เมื่อสมองเกิดความเครียด สมองในส่วน Hypothalamus จะส่งฮอร์โมนออกมาไปยังต่อมใต้สมอง (Pituitary Gland) และต่อไปยังต่อมหมวกไตส่วนนอก (Adrenal Cortex) ก่อนที่จะขับ Glucocorticoids ที่เป็นฮอร์โมนเครียดออกมาไปตามร่างกาย แล้วย้อนกลับมาที่สมองของเรา โดยฮอร์โมนตัวนี้จะส่งผลเสียต่อการทำงานของสมองในส่วนที่ใช้จำและเพ่งสมาธิ ทั้ง Hippocampus และ Prefrontal Cortex ไปจนถึงในส่วนของ Amygdala ที่เป็นส่วนช่วยประมวลสิ่งเร้าภายนอกและความทรงจำที่เชื่อมโยงกับอารมณ์ต่างๆ ซึ่งหนักสุดจะถึงขึ้นยับยั้งการสร้างเซลล์ประสาทในระยะยาว ทำให้ความจำของเรามีปัญหาหรือเสื่อมลง
แล้วเราจะจัดการกับความเครียดเหล่านี้ได้อย่างไร? เพื่อไม่ให้มาทำลายสมองของเรา
จากหลักฐานทางวิทยาศาสตร์พบว่า คนที่เจริญสติ หรือการทำสมาธิ (Mindfulness Meditation) อยู่เป็นประจำ จะสามารถชะลอความเสื่อมของสมอง เพิ่มปริมาณสมองในส่วนของความจำขึ้นมา ควบคุมอารมณ์ได้ดี รวมทั้งลดอาการเจ็บปวดได้อีกด้วย
การออกกำลังกาย (Exercise) ก็เป็นอีกวิธีที่ช่วยให้ชะลอความเสื่อมของสมองลงได้ เพราะเวลาที่กล้ามเนื้อเราขยับ จะมีการปล่อย Growth Factor ออกมาขึ้นไปยังสมอง ทำให้สมองเราคลีน สร้างเซลล์ประสาทใหม่ ขยายหลอดเลือด รวมทั้งช่วยให้สมองตื่นตัว
นอกจากนี้ ยังมีการนำเทคโนโลยีทางประสาทวิทยาศาสตร์ (Neurotechnology) มาช่วยในการชะลอความเสื่อมของสมองอีกด้วย อย่างเช่น BCI (Brain Computer Interface) การอ่านค่าสมอง เพื่อเช็คความเครียด จะได้นำไปแก้ไขปรับปรุงพฤติกรรมของเรา, การฝึกสมองด้วย Cognitive Game รวมทั้งการกระตุ้นสมอง (Brain Stimulation) ด้วยกระแสไฟฟ้าและคลื่นแม่เหล็กอย่างอ่อน เป็นต้น
อยากรู้วิธีชะลอความเสื่อมของสมองมากกว่านี้ สามารถดูย้อนหลัง “RISC Talk Vol.2/2020: ความลับของร่างกายและสมอง สู่การต่อยอดเพื่อ Silver Age Living” หัวข้อ “ไขความลับของสมอง ลดความเครียดและลดความเสื่อมของสมอง” โดย ดร.ศิรวัจน์ อิทธิภูริพัฒน์ ผู้เชี่ยวชาญด้านประสาทวิทยาและจิตวิทยา, นักวิจัยพัฒนาการด้านสมอง กระบวนการเรียนรู้และความจำ ศูนย์วิจัยและนวัตกรรมประสาทวิทยา สถาบันการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ได้ที่ https://youtu.be/WP7nfXPZN3Y