ผิวสัมผัสมีผลต่อความรู้สึกของเราอย่างไร?
เขียนบทความโดย RISC | 1 ปีที่แล้ว
แก้ไขล่าสุด : 1 ปีที่แล้ว
เคยสงสัยมั้ย? ว่าทำไมเวลาที่เราได้สัมผัสสัตว์เลี้ยงที่มีขนนุ่มฟู หรือสัมผัสตุ๊กตาผ้าที่มีขน เราถึงรู้สึกอารมณ์ดีมีความสุขจนไม่อยากปล่อยมือ ในทางกลับกัน เวลาจับของด้านๆ เราถึงรู้สึกไม่ค่อยดี
จากทั้งสองเหตุการณ์ เลยทำให้เห็นว่า “ผิวสัมผัส” นั้นมีผลต่ออารมณ์ความรู้สึกของเรากว่าที่คิด
มีงานวิจัยปี 2019 หัวข้อ “Emotions associated with different textures during touch” ประเทศรัสเซีย ได้ทดลองกับอาสาสมัคร 108 คน โดยให้ปิดตาและสัมผัสตัวอย่างวัสดุที่มีผิวสัมผัสแตกต่างกัน 21 แบบ เช่น ขนกระต่าย ผ้าไหม กำมะหยี่ ฟองน้ำ ยาง หนังสัตว์ กระดาษทราย ลูกแก้ว หินอ่อน แกรนิต ฯลฯ และให้ระบุอารมณ์ความรู้สึก 6 อารมณ์เมื่อสัมผัสตัวอย่างวัสดุ เช่น ความสุข (Happiness), ความกลัว (Fear), ความรู้สึกขยะแขยง (Disgust), ความโกรธ (Anger), ความเศร้า (Sadness) และความประหลาดใจ (Surprise)
ผลจากการทดลองพบว่า ขนกระต่าย กำมะหยี่ ยาง หนังสัตว์ หรือผ้าไหม เป็นวัสดุที่มีความสัมพันธ์กับความสุขอย่างชัดเจน ขณะเดียวกัน หินอ่อน หินแกรนิต กระดาษทราย และฟองน้ำ เป็นวัสดุที่สัมพันธ์กับอารมณ์เชิงลบ อย่างเช่น หินอ่อนสัมพันธ์กับความเศร้า หินแกรนิตสัมพันธ์กับความกลัว กระดาษทรายและฟองน้ำสัมพันธ์กับทั้งความกลัว ความรู้สึกขยะแขยง และความโกรธ นอกจากนี้ตัวอย่างวัสดุทั้ง 21 แบบล้วนมีความสัมพันธ์กับความประหลาดใจ
แต่วัสดุที่มีความอ่อนนุ่มทุกชนิด ก็ไม่ได้สร้างอารมณ์เชิงบวกเสมอไป เพราะมีผลงงานวิจัยนึงระบุว่า วัสดุอ่อนนุ่มที่เป็นวัสดุหนืดๆ ยืดๆ หรือที่เรียกว่า ของเล่นสไลม์ (Toy slime) แม้จะสัมพันธ์กับความสุข แต่ก็ยังสัมพันธ์กับอารมณ์เชิงลบด้วย เช่น ความกลัว ความรู้สึกขยะแขยง และความโกรธ ขณะเดียวกันวัสดุแข็งอย่างลูกแก้ว (Glass pebble) ก็ยังสัมพันธ์กับอารมณ์เชิงบวกด้วยเช่นกัน ซึ่งอาจสรุปได้ว่า วัสดุอ่อนนุ่มและมีพื้นผิวเรียบส่วนใหญ่มีความสัมพันธ์กับอารมณ์เชิงบวก มากกว่าวัสดุที่มีความแข็ง หรือผิวขรุขระ
จะเห็นได้ว่า เพียงแค่ผิวสัมผัสที่แตกต่างกัน ก็ส่งผลต่อความรู้สึกของเราแล้ว ดังนั้นการเลือกใช้ผิวสัมผัสที่เหมาะสมจึงเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ผู้ออกแบบควรให้ความสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการออกแบบอาคาร หรือบรรจุภัณฑ์ เพราะจะช่วยสร้างประสบการณ์และความรู้สึกที่ดีกับผู้ใช้งานได้
เนื้อหาโดย คุณจิราภา หอบรรลือกิจ นักวิจัยและการสื่อสาร RISC
อ้างอิงข้อมูลจาก
Iosifyan, Marina & Korolkova, Olga. (2019). Emotions associated with different textures during touch. Consciousness and Cognition. 71. 79-85. 10.1016/j.concog.2019.03.012.